Datgelu gwybodaeth gyfrinachol

44. Efallai y bydd amgylchiadau eraill lle mae risg o niwed difrifol i unigolion neu'r cyhoedd yn ehangach ac, yn unol â hynny, mae angen i chi wneud y penderfyniad ynghylch a oes budd y cyhoedd mewn datgelu gwybodaeth sy'n gorbwyso eich dyletswydd cyfrinachedd. Mae enghreifftiau'n cynnwys (ond heb fod yn gyfyngedig i):

• • tystiolaeth o gam-drin a amheuir;
  • tystiolaeth o droseddau difrifol, gan gynnwys terfysgaeth 3; a
  • tystiolaeth o glefydau trosglwyddadwy neu trosglwyddadwy difrifol

45. Nid yw'r rhestr hon yn gynhwysfawr ac efallai y bydd amgylchiadau eraill lle mae angen i chi gydbwyso eich dyletswyddau o ran diogelu'r cyhoedd a chyfrinachedd cleifion. Ym mhob achos o'r fath, dylech ddilyn yr un broses feddwl a nodir isod.
46. Wrth ystyried a ddylech ddatgelu gwybodaeth mewn amgylchiadau o'r fath, dylech bwyso a mesur eich dyletswydd i ddiogelu'r cyhoedd er mwyn cadw gwybodaeth eich claf yn gyfrinachol. Efallai yr hoffech ystyried:

• • A oes potensial i niwed i eraill os na chaiff gwybodaeth ei datgelu?
  • A fyddai rhannu gwybodaeth ddienw yn ddigonol i osgoi niwed?
  • I bwy mae'r wybodaeth yn perthyn, ac a yw'n sensitif i fwy nag un claf? a
  • Beth yw'r effeithiau posibl ar y claf o gael triniaeth yn y dyfodol a/neu ymgysylltu â gwasanaethau gofal iechyd?

47. Os byddwch yn penderfynu datgelu gwybodaeth er budd y cyhoedd, dylech ystyried rhoi gwybod i'ch claf am eich bwriadau. Fodd bynnag, efallai na fydd hyn bob amser yn briodol (h.y. os byddai cynghori'r claf yn trechu diben y datgeliad), ac os ydych yn credu bod hyn yn wir, dylech gofnodi'r rhesymau pam.
48. Os nad ydych yn siŵr am eich penderfyniad mewn unrhyw ffordd, dylech ofyn am gyngor pellach gan gydweithiwr, corff cynrychioliadol neu broffesiynol, yswiriwr indemniad neu gynghorydd cyfreithiol annibynnol, gan gymryd gofal i gynnal cyfrinachedd cyn belled ag y bo modd.

Eithriad: Anffurfio organau cenhedlu benywod

49. Yng Nghymru a Lloegr, mae dyletswydd gyfreithiol orfodol i bob gweithiwr gofal iechyd proffesiynol a reoleiddir adrodd i'r heddlu lle:

• • mae plentyn neu berson ifanc (o dan 18 oed) wedi dweud wrthych ei fod wedi bod yn destun anffurfio organau cenhedlu benywod (FGM); neu
  • rydych wedi arsylwi ar arwydd corfforol sy'n ymddangos i ddangos bod eich claf (o dan 18 oed) wedi bod yn destun FGM.

50. Os byddwch yn dod ar draws sefyllfa o'r fath fel a nodir uchod, rhaid i chi ffonio 101 cyn gynted â phosibl i roi gwybod i'r heddlu ac ymgynghori â chyngor yr Adran Iechyd ar y pwnc hwn.
51. Er bod cwmpas ymarfer optometryddion ac optegwyr dosbarthu yn golygu ei bod yn llai tebygol y byddwch yn dod ar draws sefyllfaoedd o'r fath, gall cleifion ddal i ymddiried ynoch chi fel gweithiwr gofal iechyd proffesiynol ac mae angen i chi fod yn ymwybodol o'r gofynion adrodd yn yr amgylchiadau hyn.

3 Mae'n drosedd o dan adran 38b o Ddeddf Terfysgaeth 2000 i fethu ag adrodd gwybodaeth am weithredoedd terfysgol.