11. Amddiffyn a diogelu cleifion, cydweithwyr ac eraill rhag niwed
11.1 Rhaid i chi fod yn ymwybodol o'ch rhwymedigaethau cyfreithiol mewn perthynas â diogelu plant, pobl ifanc ac oedolion agored i niwed a chydymffurfio â nhw.
11.2 Amddiffyn a diogelu plant, pobl ifanc ac oedolion agored i niwed rhag camdriniaeth. Rhaid i chi:
- 11.2.1 Byddwch yn effro i arwyddion o gam-drin a gwrthod hawliau.
- 11.2.2 Ystyriwch anghenion a lles eich cleifion.
- 11.2.3 Adrodd pryderon i berson neu sefydliad priodol.
- 11.2.4 Gweithredu'n gyflym er mwyn atal risg bellach o niwed.
- 11.2.5 Cadwch nodiadau digonol ar yr hyn sydd wedi digwydd a pha gamau a gymerwyd gennych.
11.3 Codi pryderon ar unwaith am eich cleifion, cydweithwyr, cyflogwr neu sefydliad arall os gallai diogelwch cleifion neu'r cyhoedd fod mewn perygl ac annog eraill i wneud yr un peth. Dylid codi pryderon gyda'ch sefydliad cyflogi, contractio, proffesiynol neu reoleiddio fel y bo'n briodol. Cyfeirir at hyn weithiau fel 'chwythu'r chwiban' ac mae rhai agweddau ar hyn wedi'u diogelu gan y gyfraith.
11.4 Os oes gennych bryderon ynghylch eich addasrwydd eich hun i ymarfer, boed hynny oherwydd problemau iechyd, cymeriad, ymddygiad, barn neu unrhyw fater arall a allai beryglu diogelwch cleifion neu niweidio enw da eich proffesiwn, rhowch y gorau i ymarfer ar unwaith a cheisiwch gyngor priodol.
11.5 Os yw cleifion mewn perygl oherwydd adeiladau, offer, adnoddau, polisïau neu systemau cyflogaeth annigonol, cywiro’r mater os yw hynny’n bosibl a/neu godi pryder.
11.6 Gwnewch yn siŵr nad yw unrhyw gontractau neu gytundebau rydych chi'n eu gwneud yn eich cyfyngu rhag codi pryderon ynghylch diogelwch cleifion, gan gynnwys cyfyngu ar yr hyn y gallwch chi ei ddweud wrth godi'r pryder.
11.7 Gwnewch yn siŵr, wrth adrodd am bryderon, eich bod yn ystyried eich rhwymedigaethau i gynnal cyfrinachedd fel yr amlinellir yn safon 14.
11.8 Os oes gennych glefyd heintus difrifol, neu os ydych wedi bod yn agored i glefyd heintus difrifol, ac yn credu y gallech fod yn gludydd, ni ddylech ymarfer nes i chi geisio cyngor meddygol priodol. Rhaid i chi ddilyn y cyngor meddygol a dderbynnir, a all gynnwys yr angen i atal, neu addasu eich ymarfer a/neu ganllawiau ar sut i atal trosglwyddo'r clefyd i eraill. Am ganllawiau ar glefydau heintus difrifol, cyfeiriwch at y canllawiau iechyd cyhoeddus cyfredol.