Siarad i fyny

70. Mae cael proses briodol ar gyfer gweithredu ar bryderon a godwyd gan y rhai sy'n codi llais, eu cymryd o ddifrif a sicrhau bod staff yn ymwybodol o sut i godi llais (a dwysáu) os oes angen, wedi'i nodi'n benodol yn ySafonau ar gyfer Busnesau Optegol[7](safonau 1.1.3-1.1.6). Mae gan fusnesau ddyletswydd hefyd i feithrin diwylliant o onestrwydd lle gall staff fod yn agored ac yn onest â chleifion pan fydd pethau'n mynd o chwith (safon 2.1). Mae rhan hanfodol o hyn yn golygu gwneud y busnes yn amgylchedd lle gellir nodi, adrodd a delio ag arferion gwael a/neu faterion diogelwch yn briodol, ac mae staff mor hyderus â phosibl wrth godi llais.

71. Fel rhan o greu amgylchedd busnes priodol, dylech gydnabod bod grwpiau penodol o unigolion (yn enwedig y rhai â nodweddion gwarchodedig) sy'n debygol o wynebu rhwystrau wrth godi llais (gweler rhan 1, adran A o'r canllawiau hyn). Mae'n bwysig, felly, bod y busnes yn ymwybodol o'r rhwystrau posibl hyn ac yn meithrin diwylliant lle mae pawb yn gyfforddus i godi llais.

72. Mae Swyddfa'r Gwarcheidwad Cenedlaethol yn Lloegr wedi gweithio gydag Health Education England i greu modiwlau e-ddysgu[8] gan gynnwys modiwl ar gyfer rheolwyr o'r enw 'Listen Up' – mae hwn ar gyfer rheolwyr llinell a rheolwyr canol, ac mae'n canolbwyntio ar wrando a'r rhwystrau sy'n gallu rhwystro siarad. Byddant yn lansio modiwl ar gyfer uwch arweinwyr yn ddiweddarach yn 2021.

73. Rhaid i chi beidio â gwahaniaethu yn erbyn eich staff am siarad yn onest a dilyn y broses briodol i wneud hynny a dylech sicrhau eich bod yn darllen rhan 1 o'r canllawiau, yn enwedig mewn perthynas â datgeliadau gwarchodedig a'r gyfraith ynghylch amddiffyn chwythwyr chwiban rhag triniaeth negyddol neu ddiswyddo annheg.

[7] Bwriad y canllawiau hyn yw bod yn berthnasol i bob busnes optegol, nid dim ond y rhai sy'n gymwys i gofrestru gyda ni.

[8] https://www.e-lfh.org.uk/programmes/freedom-to-speak-up/ (cyrchwyd ddiwethaf 8 Hydref 2021)