Datgelu gwybodaeth gyfrinachol

Safon 14: Cynnal cyfrinachedd a pharchu preifatrwydd eich cleifion (Safonau arfer ar gyfer optometryddion ac optegwyr dosbarthu)

14.1 Cadw’n gyfrinachol yr holl wybodaeth am gleifion sy’n cydymffurfio â’r gyfraith, gan gynnwys gwybodaeth sydd wedi’i hysgrifennu â llaw, yn ddigidol, yn weledol, yn sain neu’n cael ei chadw yn eich cof.

14.2 Sicrhau bod yr holl staff yr ydych yn eu cyflogi neu'n gyfrifol amdanynt, yn ymwybodol o'u rhwymedigaethau o ran cynnal cyfrinachedd.

14.3. Cynnal cyfrinachedd wrth gyfathrebu’n gyhoeddus, gan gynnwys siarad â’r cyfryngau neu ysgrifennu yn y cyfryngau, neu wrth ysgrifennu a rhannu delweddau ar-lein, gan gynnwys ar gyfryngau cymdeithasol.

14.4. Cydweithredu ag ymholiadau ac ymchwiliadau ffurfiol a darparu'r holl wybodaeth berthnasol y gofynnir amdani yn unol â'ch rhwymedigaethau i gyfrinachedd cleifion.

14.5. Darparwch lefel briodol o breifatrwydd i'ch cleifion yn ystod ymgynghoriad i sicrhau bod y broses o gasglu gwybodaeth, archwilio a thrin yn parhau'n gyfrinachol. Bydd angen gwahanol lefelau o breifatrwydd ar wahanol gleifion a rhaid ystyried eu dewisiadau.

14.6. Defnyddiwch y wybodaeth claf rydych yn ei chasglu at y dibenion a roddwyd iddi yn unig, neu lle mae'n ofynnol i chi ei rhannu yn ôl y gyfraith, neu er budd y cyhoedd.

14.7. Storio a diogelu eich cofnodion cleifion yn ddiogel er mwyn atal colled, lladrad a datgelu amhriodol, yn unol â chyfraith diogelu data. Os ydych yn gyflogai, yna byddai hyn yn unol â pholisi storio eich cyflogwr.

14.8. Gwaredu cofnodion cleifion yn gyfrinachol pan nad oes eu hangen mwyach yn unol â gofynion diogelu data.

Safon 13: Cynnal cyfrinachedd a pharchu preifatrwydd eich cleifion (Safonau ar gyfer myfyrwyr optegol)

13.1 Cadw’n gyfrinachol yr holl wybodaeth am gleifion sy’n cydymffurfio â’r gyfraith, gan gynnwys gwybodaeth sydd wedi’i hysgrifennu â llaw, yn ddigidol, yn weledol, yn sain neu’n cael ei chadw yn eich cof.

13.2 Cynnal cyfrinachedd wrth gyfathrebu’n gyhoeddus, gan gynnwys siarad â’r cyfryngau neu ysgrifennu yn y cyfryngau, neu wrth ysgrifennu a rhannu delweddau ar-lein, gan gynnwys ar gyfryngau cymdeithasol.

13.3 Cydweithredu ag ymholiadau ac ymchwiliadau ffurfiol a darparu'r holl wybodaeth berthnasol y gofynnir amdani yn unol â'ch rhwymedigaethau i gyfrinachedd cleifion.

13.4 Darparu lefel briodol o breifatrwydd ar gyfer eich cleifion yn ystod ymgynghoriad er mwyn sicrhau bod y broses o gasglu gwybodaeth, archwilio a thrin yn aros yn gyfrinachol. Bydd angen gwahanol lefelau o breifatrwydd ar wahanol gleifion a rhaid ystyried eu dewisiadau.

13.5 Defnyddiwch y wybodaeth claf a gasglwch at y dibenion a roddwyd iddi yn unig, neu lle mae'n ofynnol i chi ei rhannu yn ôl y gyfraith, neu er budd y cyhoedd.

13.6 Storio a diogelu eich cofnodion cleifion yn ddiogel er mwyn atal colled, lladrad a datgelu amhriodol, yn unol â chyfraith diogelu data fel yr amlinellir ym mholisïau eich darparwr hyfforddiant.

13.7 Gwaredu cofnodion cleifion yn gyfrinachol pan nad oes eu hangen mwyach yn unol â gofynion diogelu data.

Safon 11: Amddiffyn a diogelu cleifion, cydweithwyr ac eraill rhag niwed (Safonau ymarfer ar gyfer optometryddion ac optegwyr dosbarthu)

11.1 Rhaid i chi fod yn ymwybodol o’ch rhwymedigaethau cyfreithiol mewn perthynas â diogelu plant, pobl ifanc ac oedolion agored i niwed a chydymffurfio â nhw.

11.2 Amddiffyn a diogelu plant, pobl ifanc ac oedolion eraill sy'n agored i niwed rhag cael eu cam-drin. Rhaid i chi:

11.2.1 Bod yn effro i arwyddion o gam-drin a gwrthod hawliau.

11.2.2 Ystyried anghenion a lles eich cleifion.

11.2.3 Rhoi gwybod am bryderon i berson neu sefydliad priodol.

11.2.4 Gweithredu'n gyflym er mwyn atal risg pellach o niwed.

11.2.5 Cadwch nodiadau digonol ar yr hyn sydd wedi digwydd a pha gamau a gymerwyd gennych.

11.3 Codi pryderon yn ddiymdroi am eich cleifion, cydweithwyr, cyflogwr neu sefydliad arall os gallai diogelwch claf neu’r cyhoedd fod mewn perygl ac annog eraill i wneud yr un peth. Dylid codi pryderon gyda'ch sefydliad cyflogi, contractio, proffesiynol neu reoleiddio fel y bo'n briodol. Cyfeirir at hyn weithiau fel 'chwythu'r chwiban' ac mae rhai agweddau ar hyn wedi'u diogelu gan y gyfraith.

11.4 Os oes gennych bryderon am eich addasrwydd eich hun i ymarfer, boed hynny oherwydd materion yn ymwneud ag iechyd, cymeriad, ymddygiad, barn neu unrhyw fater arall a allai niweidio enw da eich proffesiwn, rhowch y gorau i ymarfer ar unwaith a cheisiwch gyngor.

11.5 Os yw cleifion mewn perygl oherwydd adeiladau, offer, adnoddau, polisïau neu systemau cyflogaeth annigonol, unioni’r mater os yw hynny’n bosibl a/neu godi pryder.

11.6 Sicrhewch nad yw unrhyw gontractau neu gytundebau yr ydych yn ymrwymo iddynt yn eich rhwystro rhag codi pryderon am ddiogelwch cleifion gan gynnwys cyfyngu ar yr hyn y gallwch ei ddweud wrth godi’r pryder.

11.7 Sicrhau, wrth adrodd am bryderon, eich bod yn ystyried eich rhwymedigaethau i gadw cyfrinachedd fel yr amlinellir yn Safon 14.

11.8 Os oes gennych glefyd trosglwyddadwy difrifol, neu os ydych wedi dod i gysylltiad â chlefyd trosglwyddadwy difrifol, ac yn credu y gallech fod yn gludwr, ni ddylech ymarfer nes eich bod wedi ceisio cyngor meddygol priodol. Rhaid i chi ddilyn y cyngor meddygol a dderbyniwyd, a all gynnwys yr angen i atal, neu addasu eich ymarfer a/neu ganllawiau ar sut i atal trosglwyddo'r clefyd i eraill. I gael arweiniad ar glefydau trosglwyddadwy difrifol, cyfeiriwch at y canllawiau iechyd cyhoeddus cyfredol.

Safon 10 Amddiffyn a diogelu cleifion, cydweithwyr ac eraill rhag niwed (Safonau ar gyfer myfyrwyr optegol)

10.1 Amddiffyn a diogelu plant, pobl ifanc ac oedolion agored i niwed rhag cael eu cam-drin. Rhaid i chi:

10.1.1 Bod yn effro i arwyddion o gam-drin a gwrthod hawliau.

10.1.2 Ystyriwch anghenion a lles eich cleifion.

10.1.3 Adrodd am bryderon i berson neu sefydliad priodol, boed yn diwtor, goruchwyliwr neu ddarparwr hyfforddiant.

10.1.4 Gweithredu'n gyflym er mwyn atal risg pellach o niwed. Ceisiwch gyngor ar unwaith os nad ydych yn siŵr sut i symud ymlaen.

10.1.5 Cadwch nodiadau digonol ar yr hyn sydd wedi digwydd a pha gamau a gymerwyd gennych.

10.2 Codi pryderon yn brydlon am eich cleifion, cyfoedion, cydweithwyr, tiwtor, goruchwylydd, darparwr hyfforddiant neu sefydliad arall, os gallai diogelwch claf neu’r cyhoedd fod mewn perygl ac annog eraill i wneud yr un peth. Dylid codi pryderon gyda'ch goruchwyliwr, darparwr hyfforddiant neu'r Cyngor Optegol Cyffredinol fel y bo'n briodol. Cyfeirir at hyn weithiau fel 'chwythu'r chwiban' ac mae rhai agweddau ar hyn wedi'u diogelu gan y gyfraith.

10.3 Os oes gennych bryderon am eich addasrwydd eich hun i ymarfer, boed hynny oherwydd materion yn ymwneud ag iechyd, cymeriad, ymddygiad, barn, neu unrhyw fater arall a allai beryglu diogelwch claf neu niweidio enw da eich proffesiwn, peidiwch â chymryd rhan mewn unrhyw hyfforddiant clinigol pellach a cheisio cyngor gan eich cyflogwr a darparwr hyfforddiant ar unwaith.

10.4 Os yw cleifion mewn perygl oherwydd adeiladau, offer, adnoddau, polisïau neu systemau cyflogaeth annigonol, unioni’r mater os yw hynny’n bosibl a/neu godi pryder gyda’ch darparwr hyfforddiant.

10.5 Sicrhau, wrth adrodd am bryderon, eich bod yn ystyried eich rhwymedigaethau i gadw cyfrinachedd fel yr amlinellir yn Safon 13.

10.6 Os oes gennych glefyd trosglwyddadwy difrifol, neu os ydych wedi dod i gysylltiad â chlefyd trosglwyddadwy difrifol, ac yn credu y gallech fod yn gludwr, ni ddylech ymarfer nes eich bod wedi ceisio cyngor meddygol priodol. Rhaid i chi ddilyn y cyngor meddygol a dderbyniwyd, a all gynnwys yr angen i atal, neu addasu eich ymarfer a/neu ganllawiau ar sut i atal trosglwyddo'r clefyd i eraill. I gael arweiniad ar glefydau trosglwyddadwy difrifol, cyfeiriwch at y canllawiau iechyd cyhoeddus cyfredol.

Safon 2: Cyfathrebu'n effeithiol â'ch cleifion (Safonau ymarfer ar gyfer optometryddion ac optegwyr dosbarthu)

2.1 Rhoi gwybodaeth i gleifion mewn ffordd y gallant ei deall. Defnyddiwch eich barn broffesiynol i addasu eich dull iaith a chyfathrebu fel y bo'n briodol.

2.2 Nodwch eich hun a'ch rôl a chynghori cleifion a fydd yn darparu eu gofal. Eglurwch i gleifion beth i'w ddisgwyl o'r ymgynghoriad a sicrhau eu bod yn cael cyfle i ofyn cwestiynau neu newid eu meddwl cyn symud ymlaen.

2.3 Bod yn effro i arwyddion di-lais a allai ddangos diffyg dealltwriaeth, anghysur neu ddiffyg caniatâd claf.

2.4 Sicrhau bod y bobl yr ydych yn gyfrifol amdanynt yn gallu cyfathrebu'n effeithiol â chleifion a'u gofalwyr, cydweithwyr ac eraill.

2.5 Sicrhau bod gan gleifion neu eu gofalwyr yr holl wybodaeth sydd ei hangen arnynt i ddefnyddio, rhoi neu ofalu am unrhyw gyfarpar, cyffuriau neu driniaethau eraill y maent wedi'u rhagnodi neu eu cyfarwyddo i'w defnyddio er mwyn rheoli eu cyflyrau llygaid. Mae hyn yn cynnwys dangos yn weithredol sut i ddefnyddio unrhyw un o'r uchod.

2.6 Bod yn sensitif a chefnogol wrth ddelio â pherthnasau neu bobl eraill sy'n agos at y claf

Safon 2: Cyfathrebu'n effeithiol â'ch cleifion (Safonau ar gyfer myfyrwyr optegol)

2.1 Rhoi gwybodaeth i gleifion mewn ffordd y gallant ei deall. Gweithiwch gyda'ch tiwtor i gyflawni hyn.

2.2. Nodwch eich hun a'ch rôl a chynghorwch gleifion a fydd yn darparu eu gofal. Egluro i gleifion beth i’w ddisgwyl o’r ymgynghoriad a sicrhau eu bod yn cael cyfle i ofyn cwestiynau neu newid eu meddwl cyn symud ymlaen.

2.3 Bod yn effro i arwyddion di-lais a allai ddangos diffyg dealltwriaeth, anghysur neu ddiffyg caniatâd claf.

2.4 Datblygu a defnyddio sgiliau cyfathrebu priodol i gyfathrebu'n effeithiol â chleifion a'u gofalwyr, cydweithwyr ac eraill. Ymgynghorwch â'ch tiwtor neu oruchwyliwr pan nad ydych yn siŵr sut i symud ymlaen.

2.5 Sicrhau bod gan gleifion neu eu gofalwyr yr holl wybodaeth sydd ei hangen arnynt i ddefnyddio, rhoi neu ofalu am offer, cyffuriau neu driniaeth arall a ragnodwyd neu y maent wedi cael cyfarwyddyd i'w defnyddio er mwyn rheoli eu cyflyrau llygaid. Mae hyn yn cynnwys dangos yn weithredol sut i ddefnyddio unrhyw un o'r uchod.

2.6 Bod yn sensitif a chefnogol wrth ddelio â pherthnasau neu bobl eraill sy'n agos at y claf.

Safon 3: Cael caniatâd dilys (Safonau ymarfer ar gyfer optometryddion ac optegwyr dosbarthu)

3.1 Cael caniatâd dilys cyn archwilio claf, darparu triniaeth neu gynnwys cleifion mewn gweithgareddau addysgu ac ymchwil. Er mwyn i ganiatâd fod yn ddilys rhaid iddo gael ei roi:

3.1.1 Yn wirfoddol

3.1.2 Gan y claf neu rywun a awdurdodwyd i weithredu ar ran y claf.

3.1.3 Gan berson sydd â'r gallu i gydsynio.

3.1.4 Gan berson gwybodus priodol. Yn y cyd-destun hwn, mae hysbysu yn golygu egluro beth rydych am ei wneud a sicrhau bod cleifion yn ymwybodol o unrhyw risgiau ac opsiynau o ran archwilio, trin, cyflenwi offer neu ymchwil y maent yn cymryd rhan ynddynt. Mae hyn yn cynnwys hawl y claf i wrthod triniaeth neu gael hebryngwr neu ddehonglydd yn bresennol.

3.2 Bod yn ymwybodol o'ch rhwymedigaethau cyfreithiol mewn perthynas â chaniatâd, gan gynnwys y gwahaniaethau yn y ddarpariaeth caniatâd i blant, pobl ifanc ac oedolion agored i niwed. Wrth weithio mewn gwlad yn y DU heblaw lle rydych yn ymarfer fel arfer, byddwch yn ymwybodol o unrhyw wahaniaethau yn y gyfraith cydsynio a chymhwyswch y rhain i'ch ymarfer.

3.3 Sicrhau bod caniatâd y claf yn parhau i fod yn ddilys ar bob cam o'r archwiliad neu'r driniaeth ac yn ystod unrhyw ymchwil y mae'n cymryd rhan ynddo.

Safon 3: Cael caniatâd dilys (Safonau ar gyfer myfyrwyr optegol)

3.1 Cael caniatâd dilys cyn archwilio claf, darparu triniaeth neu gynnwys cleifion mewn gweithgareddau addysgu ac ymchwil. Er mwyn i ganiatâd fod yn ddilys rhaid iddo gael ei roi:

3.1.1 Yn wirfoddol.

3.1.2 Gan y claf neu rywun a awdurdodwyd i weithredu ar ran y claf.

3.1.3 Gan berson sydd â'r gallu i gydsynio.

3.1.4 Gan berson gwybodus priodol. Yn y cyd-destun hwn, mae hysbysu yn golygu egluro beth rydych am ei wneud a sicrhau bod cleifion yn ymwybodol o unrhyw risgiau ac opsiynau o ran archwilio, trin, cyflenwi offer neu ymchwil y maent yn cymryd rhan ynddynt. Mae hyn yn cynnwys hawl y claf i wrthod triniaeth neu gael hebryngwr neu ddehonglydd yn bresennol.

3.2 Bod yn ymwybodol o'ch rhwymedigaethau cyfreithiol mewn perthynas â chaniatâd, gan gynnwys y gwahaniaethau yn y ddarpariaeth caniatâd i blant, pobl ifanc ac oedolion agored i niwed. Pan fyddwch mewn gwlad yn y DU, ac eithrio lle’r ydych fel arfer yn astudio neu’n ymgymryd ag ymarfer dan oruchwyliaeth, byddwch yn ymwybodol o unrhyw wahaniaethau yn y gyfraith cydsynio a defnyddiwch y rhain yn briodol.

3.3 Sicrhau bod caniatâd y claf yn parhau i fod yn ddilys ar bob cam o'r archwiliad neu'r driniaeth ac yn ystod unrhyw ymchwil y mae'n cymryd rhan ynddo.

Safon 4: Dangos gofal a thosturi tuag at eich cleifion (Safonau ymarfer ar gyfer optometryddion ac optegwyr dosbarthu)

4.1 Trin eraill ag urddas a dangos empathi a pharch.

4.2 Ymateb gyda dynoliaeth a charedigrwydd i amgylchiadau lle gall cleifion, eu teulu neu ofalwyr brofi poen, trallod neu bryder, gan gynnwys wrth gyfathrebu newyddion drwg.

Safon 4: Dangos gofal a thosturi tuag at eich cleifion (Safonau ar gyfer myfyrwyr optegol)

4.1 Trin eraill ag urddas a dangos empathi a pharch.

4.2 Ymateb gyda dynoliaeth a charedigrwydd i amgylchiadau lle gall cleifion, eu teulu neu ofalwyr brofi poen, trallod, neu bryder, gan gynnwys wrth gyfathrebu newyddion drwg.