Ymgynghoriad archif 2021-22: Adolygiad strategaeth ymarfer anghyfreithlon

Amcan trosfwaol y GOC yw amddiffyn y cyhoedd. Er nad yw’n ddyletswydd statudol benodol, nac yn rhan o’n swyddogaethau craidd, efallai y byddwn yn gweithredu ar adroddiadau am arfer optegol anghyfreithlon honedig (ymarfer anghyfreithlon) pan fo angen i ddiogelu’r cyhoedd.

Mae arfer anghyfreithlon yn ymddygiad sy'n gyfystyr â throsedd o dan Ran IV o Ddeddf Optegwyr 1989 ('y Ddeddf'). Fe wnaethom gynnal adolygiad o’n strategaeth a’n protocol ymarfer anghyfreithlon oherwydd ein bod am fod yn fwy rhagweithiol yn ein hymagwedd at ymarfer anghyfreithlon a darparu eglurder ynghylch pryd y byddwn yn cymryd camau a pha gamau a gymerir.

Cynhaliwyd ymgynghoriad cyhoeddus llawn ar ein diweddariadau arfaethedig i’r polisi, a oedd ar agor am 12 wythnos rhwng 27 Hydref 2021 a 24 Ionawr 2022. Gwnaethom ymgynghori ar brotocol arfer anghyfreithlon wedi’i ddiweddaru a oedd yn cynnwys y newidiadau a ganlyn:

• ychwanegu meini prawf derbyn;
• nodi ein hymagwedd at werthu ar-lein anghyfreithlon;
• gofyn am fewnbwn cyfreithiwr cynnar i ymchwiliadau;
• cyflwyno proses ar gyfer pryniannau prawf; a
• mwy o eglurder ynghylch pryd y byddwn yn ystyried erlyniad.

Cawsom 26 o ymatebion ysgrifenedig i’r ymgynghoriad gan amrywiaeth o randdeiliaid gan gynnwys sefydliadau cynrychioliadol optegol a’n cofrestreion.

Prif ganfyddiadau'r ymgynghoriad oedd:

• roedd 42% yn cytuno neu'n cytuno'n gryf bod y protocol wedi'i ddiweddaru yn cysylltu'n agosach â'n hamcan cyffredinol o ddiogelu'r cyhoedd (roedd yr un ganran yn anghytuno);
• roedd 42% yn cytuno neu'n cytuno'n gryf y bydd y protocol wedi'i ddiweddaru yn gwella ymwybyddiaeth y sector o'n cylch gwaith o ran arfer optegol anghyfreithlon;
• roedd 58% yn cytuno neu'n cytuno'n gryf y bydd y protocol wedi'i ddiweddaru yn rhoi eglurder ynghylch pryd y byddwn yn gweithredu a pha gamau a gymerir;
• teimlai 61% fod materion yn aneglur neu ar goll o'r protocol; a
• Teimlai 62% nad oedd unrhyw agweddau ar y protocol wedi'i ddiweddaru a allai wahaniaethu yn erbyn rhanddeiliaid â nodweddion penodol.

Yn seiliedig ar adborth a dderbyniwyd yn ystod yr ymgynghoriad rydym wedi penderfynu gwneud y diwygiadau a ganlyn i’r protocol yr ymgynghorwyd yn ei gylch:

• mae’r potensial ar gyfer niwed difrifol wedi’i gynnwys fel ffactor sy’n dynodi risg uwch yn ogystal â niwed gwirioneddol a achosir gan arfer anghyfreithlon;
• bydd yr asesydd achos a/neu'r cyfreithiwr adolygu yn gofyn am gyngor gan gynghorwyr clinigol y GOC ynghylch risg glinigol mewn achosion priodol;
• mae adrannau ynghylch deddfwriaeth sy'n ymwneud â phrofi golwg a gwerthu sbectol bresgripsiwn wedi cael eu gwneud yn gliriach; a
• darpariaeth y gall y GOC ail-agor cwyn yn dilyn atgyfeiriad at drydydd parti os nad yw’r trydydd parti yn gallu gweithredu ac nad yw’r terfyn amser statudol ar gyfer dwyn erlyniad wedi dod i ben

Ceir rhagor o fanylion am y diwygiadau a’r meysydd a ystyriwyd gennym yn ein hymateb GOC i’r ymgynghoriad a geir yn yr adran ‘ffeiliau’ isod (gweler tudalennau 15-18 am y casgliadau). Mae asesiad effaith ar gael hefyd.

Cyhoeddwyd y protocol wedi'i ddiweddaru ar ein gwefan . 

Ffeiliau:

• Ymateb y GOC i ymgynghoriad protocol arfer anghyfreithlon Mehefin 2022 (dogfen PDF)
• Ymatebion i'r ymgynghoriad ar strategaeth arfer anghyfreithlon - sylwadau (dogfen PDF)
• Holi ac Ateb arfer anghyfreithlon - Mehefin 2022 (dogfen PDF)
• Asesiad o effaith strategaeth ymarfer anghyfreithlon Mai 2022 (dogfen PDF)