Cleifion agored i niwed yn llai tebygol o fod yn hapus gyda gwasanaethau gofal llygaid, er gwaethaf boddhad uchel gan y cyhoedd
Mae ymchwil newydd gan y Cyngor Optegol Cyffredinol (GOC) wedi canfod boddhad cyhoeddus uchel gyda gwasanaethau gofal llygaid. Roedd 87 y cant o'r ymatebwyr ymchwil yn fodlon ar eu profiad cyffredinol mewn practis optegydd/optometrydd.
Mae 93 y cant o'r ymatebwyr yn hyderus y byddant yn derbyn safon uchel o ofal gan bractis optegydd/optometrydd. Mae'r ffigur hwn yn parhau i fod yn uwch nag mewn practisau deintyddol ( 80 y cant ), fferyllfeydd ( 86 y cant ), a phractisau meddygon teulu ( 78 y cant ).
Fodd bynnag, nid yw profiad cadarnhaol yn wir i bawb. Mae'r ymchwil yn dangos bod rhai o'r rhai mwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas yn llai tebygol o fod wedi cael prawf golwg yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf neu eu bod yn llai bodlon â'u profiad, a allai arwain yn y pen draw at ganlyniadau iechyd cyffredinol gwaeth. Mae'r ymatebwyr sy'n llai bodlon â'u profiad cyffredinol yn cynnwys y rhai o gefndir lleiafrifol ethnig, ag anabledd, gofalwyr ac enillwyr incwm isel mewn cartrefi.
Byddai mwy o bobl yn troi at bractis optegydd/optometrydd am broblemau llygaid yn y lle cyntaf ( 36 y cant ), o'i gymharu â meddyg teulu ( 27 y cant ), fferyllfa ( 14 y cant ) neu ysbyty llygaid ( 9 y cant ). Fodd bynnag, mae'r ffigur hwn yn llawer uwch yn yr Alban ( 53 y cant ), Cymru ( 53 y cant ) a Gogledd Iwerddon ( 44 y cant ) nag yn Lloegr ( 33 y cant ).
Mae cost sbectol/lensys cyffwrdd ( 22 y cant ) a phrofion golwg/archwiliadau llygaid ( 17 y cant ) yn parhau i fod y prif resymau pam mae rhai yn teimlo'n anghyfforddus yn ymweld ag optegydd/optometrydd.
Mae pobl ag anabledd yn fwy tebygol na'r cyfartaledd o ddweud bod rhywbeth wedi mynd o'i le gyda'u gwasanaeth neu ofal (19 y cant) , fel y mae gofalwyr (23 y cant) , a'r rhai ag incwm cartref o lai na £20,000 (19 y cant) .
Dywedodd Steve Brooker, Cyfarwyddwr Strategaeth Reoleiddio:
“O ran gofal llygaid, mae ein harolwg yn dangos y gall y Llywodraeth wneud y newid o ofal ysbyty i ofal cymunedol a nodir yn ei Chynllun Iechyd 10 Mlynedd gan wybod bod y cyhoedd yn ymddiried yn weithwyr proffesiynol optegol ac yn fodlon ar y gofal maen nhw'n ei dderbyn.
Mae gwneud y newid yn gofyn am godi ymwybyddiaeth bod practis optegol yn gwneud mwy na phrofi golwg a gwerthu sbectol. Mae perswadio pobl i droi at bractis optegol yn gyntaf pan fydd ganddynt broblem llygaid, yn hytrach nag ymweld â meddyg teulu neu ysbyty, yn arbennig o frys yn Lloegr sy'n llusgo y tu ôl i systemau iechyd eraill y DU ar y mesur hwn.
Mae mynd i'r afael ag anghydraddoldebau yn flaenoriaeth i bob system iechyd yn y DU, felly mae'n destun pryder bod ein harolwg yn parhau i ddangos bod rhai grwpiau yn y gymdeithas yn llai bodlon â'u hymweliad â'r optegwyr. Yn ddiweddar, fe wnaethom gryfhau ein safonau ymarfer a byddwn yn ymgynghori'n fuan ar ganllawiau i gefnogi gweithwyr proffesiynol wrth ofalu am bobl mewn amgylchiadau agored i niwed. Rhaid i sicrhau y gall pawb gael mynediad at ofal llygaid diogel ac effeithiol fod yn ffocws allweddol i'r sector, felly rydym yn annog cyflogwyr, cyrff proffesiynol a chynrychioliadol ac eraill yn gryf i weithio mewn partneriaeth â ni i fynd i'r afael ag anghydraddoldebau mynediad a phrofiad mewn gofal llygaid.”
Gweld yr adroddiad ymchwil llawn a'r ffeithluniau .
