Ymchwil canfyddiadau cyhoeddus 2024
Prif ganfyddiadau
Mae boddhad y cyhoedd yn uchel ar y cyfan
Roedd 92 y cant o’r ymatebwyr yn fodlon â’r optometrydd a gynhaliodd y prawf golwg/archwiliad llygaid, ac 88 y cant yn fodlon â’u hymweliad cyffredinol. Fodd bynnag, roedd cleifion o gefndir ethnig lleiafrifol yn llai bodlon na chyfranogwyr gwyn (84% o'i gymharu â 91%) fel yr oedd y rhai ag anabledd (82% o'i gymharu â 89% o'r rhai heb anabledd). Mae'r cleifion mwyaf agored i niwed yn profi canlyniadau llawer gwaeth. Dim ond 63% o gleifion gyda phedwar neu fwy o 'farcwyr bregusrwydd' a gafodd brawf golwg yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf o gymharu ag 82% heb ddim. Yn yr un modd, roedd 77% o gleifion gyda phedwar marciwr bregusrwydd neu fwy yn fodlon ar eu hymweliad cyffredinol o gymharu â 94% heb ddim.
Mae’r cynnydd o ran pobl sy’n mynd i feddygfa optegydd/optometrydd ar gyfer problem llygaid yn lle meddygon teulu ac ysbytai wedi arafu.
Dywedodd 33 y cant o'r ymatebwyr y byddent yn mynd at optegydd/optometrydd, o'i gymharu â 36 y cant yn 2023. Fodd bynnag, mae'r ffigur hwn yn parhau i fod o flaen practis meddyg teulu/meddygfa (30%). Mae pobl ifanc 16-24 oed (14%) a lleiafrifoedd ethnig (14%) yn fwy tebygol o droi at ysbyty llygaid. Mae'r rhai yn Lloegr yn llai tebygol o droi at bractis optegydd/optometrydd yn gyntaf o'i gymharu â'r holl wledydd eraill. Mae'r rhai yng Nghymru (43%), yr Alban (44%), a Gogledd Iwerddon (41%) yn fwy tebygol na'r rhai yn Lloegr (31%) o ddweud y byddent yn mynd at bractis optegydd/optometrydd yn gyntaf pe bai ganddynt broblem llygaid.
Mae defnyddwyr yn fwy gweithgar
31 y cant o'r ymatebwyr yn siopa o gwmpas cyn dewis pa optegydd/optometrydd i fynd iddo, sy'n sylweddol uwch nag yn 2023 (21%). O'r rhai a brynodd sbectol yn dilyn eu prawf golwg/archwiliad llygaid, y mwyafrif (78%) a'u prynodd gan y practis optegydd/optometrydd lle cawsant eu prawf golwg/archwiliad llygaid, ond roedd hyn i lawr o 85% yn 2023. Mae mwy o ddefnyddwyr yn troi at archfarchnadoedd, siopau stryd fawr, neu'r rhyngrwyd am sbectol (14% o'i gymharu â 5% yn 2023), yn enwedig ymhlith y rhai 16-44 oed.
