10. Amddiffyn a diogelu cleifion, cydweithwyr ac eraill rhag niwed
10.1 Amddiffyn a diogelu plant, pobl ifanc ac oedolion agored i niwed rhag camdriniaeth. Rhaid i chi:
- 10.1.1 Byddwch yn effro i arwyddion o gam-drin a gwrthod hawliau.
- 10.1.2 Ystyriwch anghenion a lles eich cleifion.
- 10.1.3 Adroddwch bryderon i berson neu sefydliad priodol, boed hwn yn diwtor, goruchwyliwr neu ddarparwr hyfforddiant.
- 10.1.4 Gweithredwch yn gyflym er mwyn atal risg bellach o niwed. Ceisiwch gyngor ar unwaith os ydych yn ansicr ynghylch sut i symud ymlaen.
- 10.1.5 Cadwch nodiadau digonol ar yr hyn sydd wedi digwydd a pha gamau a gymerwyd gennych.
10.2 Codi pryderon ar unwaith am eich cleifion, cyfoedion, cydweithwyr, tiwtor, goruchwyliwr, darparwr hyfforddiant neu sefydliad arall, os gallai diogelwch cleifion neu'r cyhoedd fod mewn perygl ac annog eraill i wneud yr un peth. Dylid codi pryderon gyda'ch goruchwyliwr, darparwr hyfforddiant neu'r Cyngor Optegol Cyffredinol yn ôl yr angen. Cyfeirir at hyn weithiau fel 'chwythu'r chwiban' ac mae rhai agweddau ar hyn wedi'u diogelu gan y gyfraith.
10.3 Os oes gennych bryderon ynghylch eich addasrwydd eich hun i ymarfer, boed hynny oherwydd problemau iechyd, cymeriad, ymddygiad, barn, neu unrhyw fater arall a allai beryglu diogelwch cleifion neu niweidio enw da eich proffesiwn, peidiwch â chymryd rhan mewn unrhyw hyfforddiant clinigol pellach a cheisiwch gyngor gan eich cyflogwr a'ch darparwr hyfforddiant ar unwaith.
10.4 Os yw cleifion mewn perygl oherwydd adeiladau, offer, adnoddau, polisïau neu systemau cyflogaeth annigonol, cywirwch y mater os yw hynny'n bosibl a/neu codwch bryder gyda'ch darparwr hyfforddiant.
10.5 Gwnewch yn siŵr, wrth adrodd am bryderon, eich bod yn ystyried eich rhwymedigaethau i gynnal cyfrinachedd fel yr amlinellir yn safon 13.
10.6 Os oes gennych glefyd heintus difrifol, neu os ydych wedi bod yn agored i glefyd heintus difrifol, ac yn credu y gallech fod yn gludydd, ni ddylech ymarfer nes i chi geisio cyngor meddygol priodol. Rhaid i chi ddilyn y cyngor meddygol a dderbynnir, a all gynnwys yr angen i atal, neu addasu eich ymarfer a/neu ganllawiau ar sut i atal trosglwyddo'r clefyd i eraill. Am ganllawiau ar glefydau heintus difrifol, cyfeiriwch at y canllawiau iechyd cyhoeddus cyfredol.