Arolygon ac ymchwil
03 Medi 2025

Ymchwil ansoddol yn archwilio profiad bywyd optometryddion ac optegwyr dosbarthu yn y DU sy'n wynebu aflonyddu, bwlio, cam-drin neu wahaniaethu yn y gwaith

Comisiynodd y GOC Explain Market Research, darparwr ymchwil annibynnol, i gynnal ymchwil ansoddol i archwilio profiadau bywyd optometryddion ac optegwyr dosbarthu a oedd wedi profi aflonyddu, bwlio, cam-drin neu wahaniaethu yn y gwaith, ac effaith hyn arnynt hwy a'u cleifion.

Mae'r ymchwil, a gynhaliwyd gan Explain Market Research, yn cynnwys 38 o gyfweliadau manwl gydag optometryddion ac optegwyr dosbarthu. Roedd gan bob un ohonynt brofiad o aflonyddu, bwlio, cam-drin neu wahaniaethu yn y gwaith – naill ai fel un mater neu wedi profi problemau lluosog. Fe'i comisiynwyd yn dilyn canfyddiadau arolygon diweddar o gofrestrwyr y GOC sy'n tynnu sylw at y nifer uchel o achosion o fwlio, aflonyddu, cam-drin a gwahaniaethu yn y gweithle optegol. 

Prif ganfyddiadau

Datgelodd y cyfweliadau gymhlethdodau camdriniaeth a'i goblygiadau hirdymor posibl:  

  • Diwylliant y gweithle: Nododd cyfranogwyr golled mewn boddhad swydd dros y blynyddoedd diwethaf oherwydd cynnydd yn y llwyth gwaith, pwysau masnachol a deinameg rhyngbroffesiynol. 

  • Camdriniaeth yn y gweithle: Trafododd y cyfranogwyr brofiadau o fwlio corfforol, geiriol neu seiberfwlio; gwahaniaethu ar sail rhyw, crefydd, hil neu rywioldeb; aflonyddu yn y gwaith, fel arfer ar ffurf aflonyddu rhywiol; a sylwadau camdriniol ac ymddygiadau ymosodol gan gleifion. 

Trafododd y cyfranogwyr hefyd effeithiau profi camdriniaeth yn y gwaith yn ymwneud ag aflonyddu, bwlio, cam-drin neu wahaniaethu. Roedd y rhain yn cynnwys:  

  • Effeithiau ar iechyd meddwl (e.e. profi straen, pryder a/neu iselder) 

  • Symptomau corfforol (fel pendro, meigryn) 

  • Effeithiau ar fywyd personol (megis newid yn eu hunanhyder/hunan-barch) 

  • Llai o ymgysylltiad yn eu gwaith a/neu ddatblygiad gyrfa. 

Rhwystrau i siarad allan

Nodwyd sawl rhwystr i ddatgelu profiadau negyddol, gan gynnwys:  

  • Methu dod o hyd i'r person cywir i godi pryderon wrtho 

  • Poeni am effeithiau andwyol adrodd, fel bygwth eu henw da neu eu rhagolygon gyrfa 

  • Pryder ynghylch adrodd ymddygiad heb unrhyw dystiolaeth 

  • Ffydd isel mewn newid. 

Camau gweithredu awgrymedig y cyfranogwyr

Trafododd y cyfranogwyr hefyd ffyrdd yr oeddent yn credu y gellid mynd i'r afael yn effeithiol â bwlio, aflonyddu, cam-drin a gwahaniaethu yn y gweithle, megis:   

  • Cynllun o beth i'w wneud os ydyn nhw'n profi'r ymddygiadau hyn 

  • Arweinydd sefydledig o fewn y map ffordd hwn i fynd i'r afael â phryderon 

  • Cefnogaeth gan gymheiriaid 

  • Addysg gydol gyrfa ynghylch sut i adnabod a gweithredu ar gamdriniaeth 

  • Arweinyddiaeth gan y GOC i ddarparu cyfathrebu ledled y diwydiant ynghylch disgwyliadau o ran ymddygiad priodol a'r canlyniadau os caiff y disgwyliadau hyn eu torri.  

 

Pynciau cysylltiedig

Polisi ac ymchwil
Dychwelyd i'r rhestr