Newyddion y Cyngor - 24 a 25 Medi 2024

Cynhaliodd y Cyngor Optegol Cyffredinol (GOC) ei drydydd cyfarfod Cyngor y flwyddyn ar 24 a 25 Medi 2024.

Cymeradwywyd diweddariadau i Safonau Ymarfer

Cymeradwyodd y Cyngor Safonau Ymarfer wedi'u diweddaru ar gyfer Optometryddion ac Optegwyr Cyflenwi, Safonau ar gyfer Myfyrwyr Optegol, a Safonau ar gyfer Busnesau Optegol, a fydd yn dod i rym ar 1 Ionawr 2025 .

Cafodd y rhain eu llywio gan gyfnod o ymgynghori a defnyddiwyd adborth i wella eglurder, crynoder ac aliniad cyfreithiol y Safonau a ddiweddarwyd. Mae iaith wedi ei newid mewn rhai meysydd er mwyn sicrhau bod y Safonau yn addasadwy ac yn parhau i fod yn berthnasol dros y blynyddoedd nesaf.

Bydd y rhan fwyaf o’r safonau presennol yn aros fel y maent ar hyn o bryd, ond mae newidiadau allweddol yn mynd i’r afael â:

Darparu gwell gofal i gleifion mewn amgylchiadau bregus
Ei gwneud yn ofynnol i gofrestryddion nodi eu hunain a'u rôl a chynghori cleifion a fydd yn darparu eu gofal
Cynnal ffiniau proffesiynol priodol, gan gynnwys gwahardd ymddygiad o natur rywiol gyda chleifion
Hyrwyddo gwell diwylliannau yn y gweithle trwy gyfeirio’n benodol at ymddygiad cynhwysol rhwng cydweithwyr a sicrhau bod cyflogwyr yn cefnogi staff sydd wedi profi gwahaniaethu, bwlio neu aflonyddu yn y gweithle
Cael y wybodaeth ddiweddaraf am ddatblygiadau mewn technolegau digidol a defnyddio barn broffesiynol wrth ddefnyddio’r data a gynhyrchir ganddynt i lywio penderfyniadau
Cynnal cyfrinachedd wrth rannu delweddau cleifion ar-lein
Arddangos arweinyddiaeth yn ymarferol, er enghraifft trwy gefnogi addysg a hyfforddiant eraill

Gofynnodd rhai ymatebwyr i’r ymgynghoriad am ragor o fanylion am rai safonau newydd. Bydd y GOC yn cyhoeddi canllawiau atodol ar ofal cleifion ac amgylchiadau bregus a chynnal ffiniau rhywiol priodol i fynd i’r afael â’r ceisiadau hyn.

Cymeradwyo ymgynghoriad rheoleiddio busnes

Cymeradwyodd y Cyngor ymgynghoriad ar ddiwygiadau drafft i reoleiddio busnesau optegol. Mae’r system bresennol yn gymhleth ac yn creu system anwastad sy’n gadael dim ond hanner y busnesau optegol wedi’u rheoleiddio, bwlch a allai beryglu diogelu’r cyhoedd.

Mae’r prif gynigion yn yr ymgynghoriad yn cynnwys:

Ymestyn rheoleiddio i bob endid sy'n darparu'r swyddogaethau cyfyngedig penodedig, oni bai eu bod wedi'u heithrio, gan gynnwys clinigau llygaid prifysgolion ac elusennau;

Cael gwared ar y gofyniad deddfwriaethol presennol i rai categorïau o gorfforaethau gael mwyafrif o gyfarwyddwyr cofrestredig;

Model sicrwydd sy’n cynnwys ei gwneud yn ofynnol i gofrestreion enwebu pennaeth ymarfer optegol (HOP) â chyfrifoldeb cyffredinol am gynnal y busnes, yn unol â threfniadau rheoleiddio’r GOC;

Dileu’r ddirwy uchaf sydd ar gael am dorri amodau a chyflwyno pŵer i ymweld â busnes, pe bai ei angen fel rhan o’r broses addasrwydd i gynnal busnes; a

Gwneud cyfranogiad yn y cynllun iawndal defnyddwyr yn orfodol a cheisio barn ynghylch a ddylai'r cynllun weithredu ar fodel cyfryngu neu ddyfarnu.

Caiff yr holl gynigion eu llywio gan ymatebion i alwad 2022 am dystiolaeth ac ymgynghoriad ar bolisïau cysylltiedig y GOC. Roedd adborth gan y sector yn dangos cefnogaeth eang i ymestyn goruchwyliaeth y GOC i bob lleoliad gofal iechyd sy’n darparu swyddogaethau cyfyngedig, oni bai ei fod eisoes wedi’i reoleiddio gan gyrff statudol eraill.

Cymeradwyodd y Cyngor ymgynghoriad 13 wythnos, a fydd yn cael ei lansio'n fuan.

Mae ymchwil ar ganfyddiadau’r cyhoedd a chofrestryddion yn dangos bod boddhad y cyhoedd yn parhau’n uchel, tra bod llawer o weithwyr proffesiynol yn parhau i brofi amodau ac ymddygiad heriol

Trafododd y Cyngor ganfyddiadau Arolwg 2024 o’r Gweithlu a Chanfyddiadau Cofrestredig, a ganfu fod gweithwyr optegol proffesiynol yn parhau i wynebu amodau gwaith heriol ac ymddygiadau negyddol yn y gweithle sy’n effeithio ar eu gallu i ddarparu gofal digonol. Mae'r GOC yn comisiynu ymchwil profiad byw i ddadansoddi'r cysylltiad rhwng amgylcheddau gwaith gwael a darparu gofal diogel.

Bu'r Cyngor hefyd yn trafod canlyniadau ymchwil Canfyddiadau'r Cyhoedd 2024 . Mae boddhad y cyhoedd yn parhau i fod yn uchel yn gyffredinol, gyda 92% o ymatebwyr yn fodlon â'r optometrydd a gynhaliodd eu prawf golwg/archwiliad llygaid ac 88% yn fodlon â'u hymweliad cyffredinol. Fodd bynnag, canfu'r ymchwil fod y cleifion mwyaf agored i niwed yn profi canlyniadau llawer gwaeth a bod ganddynt lai o foddhad.

Mae Adroddiad Monitro Blynyddol Addysg yn dadansoddi themâu, risgiau a thueddiadau allweddol yng nghymwysterau darparwyr addysg

Nododd y Cyngor Adroddiad y Sector AMB ar gyfer blwyddyn academaidd 2022-23, sy'n rhan o gylch Cymeradwyo a Sicrhau Ansawdd (A&QA) y GOC ar gyfer yr holl ddarparwyr addysg sy'n cynnig cymwysterau a gymeradwyir gan y GOC.

Roedd yr adroddiad yn dangos twf cryf a chalonogol mewn derbyniadau a chynnydd sylweddol yn nifer y gweithwyr proffesiynol sy’n dilyn cymwysterau rhagnodi annibynnol (IP). Amlygodd y rhwystrau y mae rhai optometryddion yn eu profi wrth symud ymlaen i raglenni ED, gan gynnwys amser, cost a/neu ddiffyg cymorth gan gyflogwyr, a diffyg goruchwylwyr cymwys. Mae cyflenwad lleoliadau clinigol yn parhau i fod yn risg i fyfyrwyr optegol yn ehangach.

Croesawodd y Cyngor ymateb llawer o ddarparwyr addysg i Ofynion Addysg a Hyfforddiant diweddaraf y GOC a chyflwyniad y brentisiaeth radd Opteg Dosbarthu newydd.

Bydd yr adroddiad llawn yn cael ei gyhoeddi yn ddiweddarach eleni.

Adroddiadau Blynyddol wedi'u cymeradwyo

Cymeradwyodd y Cyngor Adroddiad Blynyddol a datganiadau ariannol 2023-24 ac adroddiad blynyddol Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Chynhwysiant 2023-24. Nodwyd hefyd adroddiad blynyddol y Pwyllgor Archwilio, Risg a Chyllid (ARC) 2023-24. Bydd y tri adroddiad yn cael eu cyhoeddi maes o law.

Diolchodd y Cadeirydd, Dr Anne Wright, i Gadeirydd yr ARC, Sinead Burns, am ei wyth mlynedd o waith ymroddedig ar y Cyngor. Daw tymor Sinead i ben ddiwedd mis Medi. Bydd Kathryn Foreman yn ei holynu fel aelod lleyg newydd o'r Cyngor o 1 Hydref.

Darllenwch bapurau llawn y Cyngor Medi 2024.