Mae GOC yn ceisio barn ar newidiadau i reoleiddio busnes

Mae'r Cyngor Optegol Cyffredinol (GOC) yn ymgynghori ar fodel newydd o reoleiddio busnes a fyddai'n ymestyn rheoleiddio i bob busnes sy'n darparu swyddogaethau cyfyngedig penodol.

Ar 31 Mawrth 2024, roedd gan y GOC 2,852 o gofrestreion busnes o gymharu â chyfanswm amcangyfrifedig o 5,040 o optegwyr manwerthu (57%).

Y swyddogaethau cyfyngu penodedig dan sylw yw:

• Profi golwg
• Gosod lensys cyffwrdd
• Cyflenwi lensys cyffwrdd (lensys cyffwrdd cosmetig presgripsiwn a dim pŵer)
• Gwerthiannau sbectol i rai dan 16 oed a'r rhai sydd wedi'u cofrestru â nam ar eu golwg neu nam difrifol ar eu golwg

Mae’r prif gynigion ymgynghori, a fyddai angen diwygio deddfwriaethol, yn cynnwys:  

• Ymestyn rheoleiddio i bob endid sy'n darparu'r swyddogaethau cyfyngedig penodedig, oni bai eu bod wedi'u heithrio, gan gynnwys clinigau llygaid prifysgolion ac elusennau;  
• Cael gwared ar y gofyniad deddfwriaethol presennol i rai categorïau o gorfforaethau gael mwyafrif o gyfarwyddwyr cofrestredig;  
• Model sicrwydd sy’n cynnwys ei gwneud yn ofynnol i gofrestreion enwebu pennaeth ymarfer optegol (HOP) â chyfrifoldeb cyffredinol am gynnal y busnes, yn unol â threfniadau rheoleiddio’r GOC;  
• Disodli’r ddirwy uchaf o £50,000 gyda chosb heb ei chapio ar gyfer cofrestreion busnes sy’n cael sancsiwn yn dilyn gwrandawiad a chyflwyno pŵer i ymweld â busnes, pe bai ei angen fel rhan o’r broses addasrwydd i gynnal busnes; a  
• Gwneud cyfranogiad yn y cynllun iawndal defnyddwyr – y Gwasanaeth Cwynion Defnyddwyr Optegol (OCCS) – yn orfodol a cheisio barn ynghylch a ddylai’r cynllun weithredu ar fodel cyfryngu neu ddyfarnu.   

Dywedodd Steve Brooker, Cyfarwyddwr Strategaeth Reoleiddio’r GOC: “Yn 2022, fe wnaethom agor galwad am dystiolaeth ac ymgynghoriad ar y Ddeddf Optegwyr a pholisïau cysylltiedig. Y cynigion ar gyfer fframwaith rheoleiddio busnes wedi’i ddiweddaru, sy’n ymddangos yn yr ymgynghoriad a lansiwyd heddiw, yw’r cam nesaf ar ein taith tuag at ddod yn rheolydd modern, hyblyg ac ystwyth.

Mae’r fframwaith presennol wedi arwain at system hen ffasiwn, gymhleth a thameidiog, lle mai dim ond tua hanner y busnesau optegol sy’n cael eu rheoleiddio gan y GOC. Mae hyn yn creu bwlch amddiffyn y cyhoedd a maes chwarae anwastad i fusnesau.

Mae wedi dod yn amlwg bod amddiffyn y cyhoedd yn effeithiol yn gofyn am reoleiddio gweithwyr gofal llygaid proffesiynol a'r amgylcheddau clinigol a masnachol y maent yn darparu gofal ynddynt. Nod ein cynigion yw cryfhau amddiffyniad y cyhoedd, darparu amgylchedd masnachu tecach i fusnesau, a chefnogi'r newid arfaethedig mewn gofal o ysbytai i gymunedau.

Roedd adborth i alwad 2022 am dystiolaeth yn dangos cefnogaeth eang yn y sector ar gyfer ymestyn rheoleiddio i bob busnes sy’n darparu swyddogaethau cyfyngedig, tra bod yr ymgynghoriad hwn yn canolbwyntio ar sut y gallai rheoleiddio busnes weithio’n ymarferol. Rydym am glywed gan gynifer o randdeiliaid â phosibl i helpu i lunio ein cynigion diwygio deddfwriaethol terfynol, fel bod y rhain yn sicrhau’r budd mwyaf i gleifion, gweithwyr proffesiynol a busnesau.”

Bydd yr ymgynghoriad ar agor rhwng 23 Hydref 2024 a 22 Ionawr 2025. I ymateb, ewch i lwyfan ymgynghori ar-lein y GOC neu e-bostiwch consultations@optical.org